Parodontopatija ili parodontoza je progresivna i degenerativna bolest parodoncijuma (potpornog tkiva zuba), koja dovodi do klaćenja, migracije i ispadanja zuba.

Najčešća patološka promena koja se dešava u parodoncijumu jeste upala desni, koja predstavlja nezavisno oboljenje (kataralni gingivit), ali zbog sredine u kojoj se odvija može da se proširi i na druge delove parodoncijuma.

Glavna karakteristika parodontopatije jeste ogolićenje vratova i korenova zuba. Pored inflamacije u parodoncijumu se odigravaju i distrofični procesi koji razaraju vezivno-tkivne elemente. Usled toga desni se povlače i zubi ostaju ogolićeni, pa izgledaju kao da su izduženi. Ovaj proces može da uzme i veće razmere kada je koren zuba ogoljen do vrha. Postoje i neka predilekciona mesta na kojima se bolest najčešće javlja. To su spoljašnje strane donjih prednjih zuba i unutrašnje strane gornjih kutnjaka.

Ortodoncija je specijalistička grana stomatologije koje se bavi rastom, razvojem i održavanjem dentofacijalnog kompleksa.

Područje uključuje dijagnostiku, preventivu, interceptivu kao i lečenje svih oblika malokluzija zuba i pratećih alteracija susednih tkiva.

Bavi se i dizajnom, aplikacijom i kontrolom funkcijskih i korektivnih naprava.

Kontrola razvoja denticije ima za cilj održavanje optimalne okluzijske relacije sukladno s psihološkom i estetskom harmonijom ostalih kraniofacijalnih struktura.

Vađenje zuba je hirurška intervencija kojom se zub odvaja od alveole (zubne čašice) i uklanja iz nje, nakon čega sledi zbrinjavanje nastale rane. Tokom jedne posete stomatologu ili oralnom hirurgu moguće je izvaditi i više zuba, a maksimalan broj zavisi od mnogobrojnih faktora.

Postupak vađenja se odvija kroz četiri glavne faze, kojima prethodi odabir odgovarajućih instrumenata (klešta, poluge i sl.).

Prva faza se sastoji od kidanja periodontalnih vlakana koja povezuju vrat zuba sa desnima. Ovo su kolagena vlakna koja čine sastavni deo potpornog aparata zuba i šire se u svim pravcima. Njihovo kidanje se vrši pomoću odgovarajuće poluge što omogućava aplikaciju klešta na vrat zuba ili predeo račvanja korenova i štiti desni od nagnječenja i eventualnih povreda.

Druga faza obuhvata aplikaciju, retenciju i fiksaciju klešta na vrat zuba. Pre toga se vrši odabir klešta, čiji radni krakovi treba pravilno da naležu na vrat zuba.

Treća faza predstavlja pomeranje (dislokaciju) zuba unutar alveole. Ovo ima za cilj kidanje periodontalnih vlakana između zuba i vilične kosti i proširenje alveole. Time je omogućeno vađenje bez primene enormno jake sile, koja bi inače bila potrebna za kidanje svih vlakana odjednom. Dve osnovne vrste pokreta su: rotacija i luksacija, a u zavisnosti od morfologije i broja korenova izvodi se i njihova kombinacija. Ova faza može i da izostane kod pojedinih zuba, kao što su npr. donji umnjaci (treći molari). Oni često imaju distalno savijen koren, tako da se vade pomoću prave poluge (koja se koristi za zube u gornjoj vilici).

Četvrta faza se sastoji od udaljavanja zuba iz alveole. Ovo se najčešće vrši prema spolja (vestibularno) kako se ne bi oštetili zubi suprotne vilice.

Usna duplja je anatomski podeljena na dva dela:

– predvorje usne duplje (lat. vestibulum oris) je manji, početni deo usne duplje smešten neposredno iza usnog otvora. Ograničen je usnama, tkivom obraza, desnima i zubima.

– prava usna duplja (lat. cavitas oris propria) je veći deo usne duplje koji sadrži zube, jezik i pljuvačne žlezde. Sa prednje strane se nastavlja na predvorje usne duplje, a sa njene zadnje (posteriorno) strane počinje ždrelo. Ograničena je sa četiri zida:

• gornji zid ili krov usne duplje koji čine tvrdo i meko nepce (lat. palatum durum et mole),
• donji zid ili pod usne duplje koji čine mišići vrata,
• bočni zidove koje čini tkivo obraza.

Tunika mukoza usne duplje izgrađena je od pločastog slojevitog epitela sa ili bez orožavanja, a u zavisnosti od površine koju oblaže deli se na mastikatornu, zastornu i specijalizovanu mukozu. Submukozu čini dobro vaskularizovano rastresito vezivno tkivo koje sadrži i male pljuvačne žlezde, a uloga mu je da povezuje mukozu sa mišićnim tkivom obraza i usana

Endodoncija je grana stomatologije koja se bavi izučavanjem i sanacijom malformacija, bolesti i povreda unutrašnjosti zuba tj. endodoncijumom. (lat. endo – unutar), (lat. odontium – zub).

Endodoncijum se sastoji od krvnih sudova, limfnih sudova, nerava, vezivnog tkiva itd. Specifičan vid ćelija koje se mogu naći unutar zubne pulpe jesu tzv. odontoblasti.

Lečenje oboljenja zubne pulpe se mogu kretati u dva smera.

Jedna jeste sanacija oboljenja uz očuvanje zubne pulpe što se mahom postiže primenom određenih medikamenata.

Drugi smer jeste sanacija oboljenja zubne pulpe vađenjem zubne pulpe (ekstirpacijom), adekvatnom obradom kanala korena pulpe a nakon toga i punjenjem (obturacijom) kanala korena zuba gutaperkom i adekvatnim silerom.

Fiksna protetika (prema Current Clinical Dental Terminology) omogućava nadogradnju krunskih delova zuba, kako jednog ili više izgubljenih prirodnih zuba sa okolnim tkivima, u nameri da se povrati izgubljena funkcija, izgled (estetika), osećaj zadovoljstva i zdravlje pacijenta. Ponekad se za ovu granu stomatološke protetike koristi naziv
“Protetika krunica i mostova“ (Crown and bridge prosthodontics).

Fiksna (stomatološka) protetika obuhvata tri osnovna tipa: inlay-e i onlay-e kojim se nadoknađuje samo deo krune zuba, krunice kojima nadoknađujemo krunu zuba u celosti, mostove kojima nadoknađujemo i izgubljene zube.